Tramwaje historyczne w Krakowie
N+ND - 9+454
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje
- Kategoria: Tramwaje historyczne w Krakowie
- Opublikowano: niedziela, 05, październik 2025 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 496
W dniu 23 sierpnia 2024 roku w zajezdni Podgórze miała miejsce prezentacja zrekonstruowanego wagonu typu N numer 9. Pojazd ten przywrócony został do stanu, w jakim wyjechał z przeprowadzonej w 1962 roku modernizacji. W 2025 roku dołączyła do niego doczepa ND – 454, odnowiona w zmodernizowanej wersji, w malowaniu poznańskiego MPK.
W sierpniu 2024 roku zakończono renowację kolejnego wagonu tramwajowego, który przed laty jeździł liniowo po Krakowie. Tym razem zrekonstruowany został wóz typu N numer 9 w wersji, w jakiej wyszedł z modernizacji w 1962 roku. Na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku poszukiwano sposobu unowocześnienia posiadanego parku tramwajów dwuosiowych. Warszawa otrzymywała z chorzowskiego Konstalu nowoczesne, szybkobieżne wozy generacji 13N, natomiast w innych miastach trzeba było się zadowolić używanymi wagonami typu N, pochodzącymi ze stolicy. Instytut Gospodarki Komunalnej w Warszawie opracował projekt modernizacji tramwajów dwuosiowych, który miał na celu zarówno zwiększenie komfortu prowadzącego i pasażerów, jak i poprawę bezpieczeństwa. Dodatkowym celem było również unowocześnienie wyglądu pojazdu. Stąd obła ściana przednia, zabudowa automatycznie otwieranych drzwi harmonijkowych, podłoga na jednym poziomie wyłożona gumową wykładziną, montaż pulpitu oraz fotela dla prowadzącego, czy wymiana drewnianych ławek na miękkie siedzenia pasażerskie, pochodzące z wozów 13N, usytuowane w rzędzie jeden za drugim przy oknach. Swoje stanowisko zyskał też konduktor. Dzięki instalacji obwodu niskiego napięcia, możliwe było nie tylko zasilanie napędów drzwiowych, ale również hamulców szynowych. Wagon stał się również jednokierunkowy.
Pomimo poprawy wielu elementów, tramwaj wciąż posiadał tradycyjny rozruch, jak również nadal był wysokopodłogowy. Stąd w Krakowie nie zdecydowano się na modernizację dalszych pojazdów w ten sposób. Wagon oznaczony numerem 9 wyjechał na ulice miasta w 1963 roku. W tym stanie eksploatowany był do 1972 roku, gdy poddano go kolejnej przebudowie. Później na jego bazie powstał pług odśnieży, który oznaczono numerem 1202. Od 2015 roku nosił numer RT003, a wiosną 2021 roku odzyskał historyczne, zielone malowanie. Wziął nawet udział w paradzie wagonów typu N w dniu 13 czerwca 2021 roku.
Do 2023 roku pełnił funkcję pługu odśnieżnego w zajezdni w Podgórzu. Dzięki temu, przetrwał do czasów współczesnych. Wówczas rozpoczął się jego ponowny remont. Prezentacja tramwaju przywróconego do zmodernizowanej wersji z 1962 roku miała miejsce w dniu 23 sierpnia 2024 roku na terenie zajezdni Podgórze.
Chociaż Kraków nie przebudował w ten sposób kolejnych tramwajów, na bazie naszego projektu modernizowano wagony w Poznaniu, we Wrocławiu czy w Łodzi. Z tego względu, w prezentacji tramwaju udział wziął Krzysztof Dostatni, prezes poznańskiego MPK. W stolicy Wielkopolski przebudowano bowiem w ten sposób najwięcej eNek. Po Poznaniu kursowało ich około 15, zarówno w wersji silnikowej jak i doczepnej. W latach 1963 – 1970 eksploatowano tam 5 doczep o numerach od 451 do 455. Na wzór tych pojazdów, postanowiono zrekonstruować jeden wóz, tak aby mógł kursować w parze z wagonem N numer 9.
Prezentacja odnowionej doczepy miała miejsce w dniu 10 kwietnia 2025 roku. Tramwaj odbudowany został na bazie elementów wagonów z różnych miast. Nadwozie uzyskano z wagonu typu N numer 115R, sprowadzonego w 2023 roku z Chorzowa. Osadzono je na krakowskim podwoziu. Z Łodzi otrzymano harmonijkowe drzwi. Pasjonaci komunikacji miejskiej z Poznania dostarczyli natomiast wiedzę związaną z wyglądem wagonu, w tym jego oznakowaniem. W ten sposób powstała replika poznańskiego wagonu typu ND numer 454 w zmodernizowanej wersji.
Prezentacja historycznego składu złożonego z krakowskiego wagonu N numer 9 i poznańskiej doczepy ND numer 454 miała miejsce w zajezdni Nowa Huta. Oprócz reprezentantów krakowskiego MPK, uczestniczyli w niej ponownie przedstawiciele Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego z Poznania z prezesem Krzysztofem Dostatnim na czele, a także przedstawiciel Tramwajów Śląskich. Historyczny skład po prezentacji udał się w krótką podróż po Nowej Hucie, odwiedzając pętlę Kopiec Wandy, plac Centralny czy rondo Kocmyrzowskie. Tramwaj przyozdobiony został tablicami poznańskiej linii numer 4, kursującej po trasie Górczyn - Dębiec, gdzie tego typu wagony kursowały najczęściej.
Odnowiony skład zaczął regularnie wyjeżdżać na ulice miasta, głównie w ramach Krakowskiej Linii Muzealnej. Zapewne w przyszłości wybierze się również w drogę do Poznania, w ramach prowadzonych od lat wakacyjnych wymian historycznego taboru pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami komunikacyjnymi w naszym kraju.
