Tramwaje w Europie

Hiszpania - Jaén

: Nadrzędna kategoria: Tramwaje; Kategoria: Tramwaje na świecie; Opublikowano: wtorek, 30, kwiecień 2024 21:00; PSMKMS; Odsłony: 1023

Jaén położone jest w południowej Hiszpanii, w regionie Andaluzja. Liczy około 112 tysięcy mieszkańców. W 2009 roku rozpoczęto tu budowę linii tramwajowej, której nigdy nie uruchomiono. Powstała sieć tramwajowa została dosłownie porzucona na ponad dekadę. Być może tramwaje wyjadą na ulice miasta w końcu w 2025 roku.

Pierwsze ślady osadnictwa w rejonie współczesnego miasta Jaén pochodzą z czasów przed narodzinami Chrystusa. Osada założona została w pobliżu kopalni srebra. Terenem tym władali kolejno Kartagińczycy, Rzymianie, a od 711 roku arabowie. Chrześcijanie przejęli miasto dopiero w 1246 roku. Niedługo później powstała tu katedra, która jest jednym z najpiękniejszych renesansowo-barokowych kościołów w Andaluzji.

Współcześnie miasto jest ważnym ośrodkiem handlowym i rolniczym. Na wzgórzach wokół Jaén rozciągają się niekończące gaje oliwne. Funkcjonuje tu przemysł chemiczny, spożywczy, cementowy i meblarski. W jego pobliżu nadal wydobywa się rudy ołowiu, cynku i żelaza.

W pierwszej dekadzie dwudziestego pierwszego wieku podjęto decyzję o budowie linii tramwajowej. Trasę zaprojektowano wzdłuż terenów przemysłowych, położonych w północnej części miasta, gdzie zlokalizowano zajezdnię, do ścisłego, historycznego centrum. Prace budowlane rozpoczęły się w kwietniu 2009 roku i zakończyły się dwa lata później. W dniu 3 maja 2011 roku w ramach testów rozpoczęto przewozy pasażerskie, jednak trwały one zaledwie 17 dni. Ruch wstrzymano w wyniku nakazu sądowego. Stało się to w związku z pozwem o nieuczciwą konkurencję, jaki został wniesiony przez koncesjonariusza obsługującego sieć autobusów miejskich w Jaén, ze względu na fakt, że przewozy tramwajowe były oferowane bezpłatnie w okresie próbnym. Od tego czasu, linia tramwajowa został sparaliżowana i stan ten trwa do chwili obecnej, pomimo zakończenia budowy. Duży wpływ na wstrzymanie uruchomienia tramwaju miał brak porozumienia polityków. Budowa została zapoczątkowana, kiedy w mieście rządzili socjaliści. Prace zakończono natomiast, gdy do władzy doszli konserwatyści, którzy zawsze byli przeciwni inwestycji.

W ramach inwestycji powstała dwutorowa trasa tramwajowa o łącznej długości 4,7 kilometra, wzdłuż której przygotowano 10 par przystanków. Została ona poprowadzona z obszaru terenów przemysłowych, położonych w północnej części miasta, do ścisłego centrum. Trasę wyznaczono w pobliżu ważnych obiektów, takich jak uniwersytet, szpital czy dworzec kolejowy. Zastosowano tory o rozstawie 1435 mm. Nie budowano pętli, a linię miały obsługiwać pojazdy dwukierunkowe. W rejonie zajezdni i przystanku początkowego zlokalizowano również parking w systemie P+R, z zadaszonymi miejscami postojowymi.

Do obsługi przyszłej sieci zakupiono 5 wagonów Alstom Citadis TGA 302. Każdy z nich mierzył 32 metry długości i 2,4 metry szerokość, składał się z pięciu członów i był w pełni niskopodłogowy. Na pokład mógł zabrać 182 pasażerów.

Z biegiem lat opuszczona infrastruktura tramwajowa ulegała coraz większej degradacji, zarówno z powodu braku konserwacji, jak i występujących aktów wandalizmu. Z początkiem 2024 roku dostrzegalne były braki w wyposażeniu przystanków, sztucznej murawy pokrywającej torowisko, kostki brukowej czy sieci trakcyjnej. Cześć z uszkodzeń wynikała z faktu, że torowisko wykorzystywano jako parking. Zniszczeniu uległy też elementy sieci trakcyjnej, między innymi ze względu na niekontrolowany rozrost drzew w jej pobliżu.

Próby uruchomienia sieci tramwajowej podejmowano w 2016 i w 2020 roku. W marcu 2023 roku udało się ogłosić przetarg na przegląd i remont zdegradowanej infrastruktury. Koszty przywrócenia sprawności torowiska tramwajowego miały wynieść 6,2 mln euro, z czego 74% stanowiło dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej.

Wstępnie zadeklarowano, że tramwaj będzie gotowy do pracy w 2024 roku. Wówczas ma się rozpocząć faza testów. Docelowe funkcjonowanie linii tramwajowej na ulicach Jaén z pasażerami zaplanowano na pierwszą połowę 2025 roku.

W ramach przygotowań do ponownego uruchomienia tramwaju konieczna była między innymi przebudowa sieci trakcyjnej. Wiele elementów jej wyposażenia w międzyczasie straciło dopuszczenie do użytkowania i wymagało wymiany na nowe. Sieć trakcyjną wykonano też na terenie zajezdni i warsztatów, tak aby możliwe było prowadzenie prób ruchowych przywracanych do sprawności po dłuższym postoju wagonów tramwajowych. Same pojazdu również wymagały naprawy i odświeżenia, między innymi w wyniku doznanych aktów wandalizmu.

W lutym 2024 roku prace nad przywróceniem tramwaju były zaawansowane na poziomie około 40%. Zabezpieczono torowisko przed parkowaniem. W wielu miejscach prowadzono prace sieciowe, szlifowano torowisko, uruchamiano automaty biletowe na przystankach.

Aż trudno uwierzyć, że na początku dwudziestego pierwszego wieku mogło dojść do takiej sytuacji. Od podstaw zbudowano sieć tramwajową, która kosztowała wiele milionów Euro, po czym praktycznie ją porzucono i to na wiele lat. Tym bardziej, że powstała trasa tramwajowa, chociaż niezbyt długa, od początku miała duży potencjał przewozowy, łącząc wiele ważnych punktów miasta i przebiegając przez mocno zurbanizowany obszar. Należy mieć nadzieję, że wreszcie w 2025 roku uda się w końcu oddać do użytku tę linię tramwajową. Jednocześnie istnieją plany dalszej jej rozbudowy, tak aby docierała do kolejnych dzielnic miasta, a także łączyła centrum z obszarem metropolitalnym.

PSMKMS & Impuls