/** */

Trasa tramwajowa do Fordonu

Bydgoszcz po stagnacji przełomu wieków, w ostatnich latach zaczyna coraz śmielej inwestować w rozwój sieci tramwajowej. Po odbudowie połączenia na dworzec kolejowy, przyszła kolej na następną niezwykle ważną inwestycję, która w mieście planowana była od dawna. Dzięki temu, na początku 2016 roku tramwaje w końcu dotarły do osiedli zlokalizowanych w dzielnicy Fordon, położonej we wschodniej części miasta.

 

Budowa połączenia do Fordonu była najdłuższą powstającą linią tramwajową w naszym kraju. Cała trasa liczy aż 9,5 kilometra długości. Pierwsze plany budowy sięgają początków istnienia siedemdziesięciotysięcznego osiedla w Fordonie, czyli lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Brak środków finansowych skutkował jednak kilkukrotnym odsuwaniem inwestycji w przyszłość. Ostatecznie, dopiero w 2009 roku przystąpiono do prac projektowych, które trwały trzy lata. Zapraszam na fotorelację z budowy trasy tramwajowej na Fordon.

 

Realizacja długo oczekiwanej inwestycji rozpoczęła się w 2013 roku. Poniższe zdjęcia pochodzą z marca 2015 roku. Nowa trasa tramwajowa ma swój początek w rejonie istniejącej pętli tramwajowej przy ulicy Wyścigowej, która z tego powodu została już całkowicie przebudowana. Od 1 marca 2015 roku przywrócono ruch tramwajów na pętlę, która obecnie posiada trzy tory oraz jeden dodatkowy tor odstawczy przed pętlą. Po uruchomieniu tramwaju do Fordonu, końcówka ta mimo że zmodernizowana z rozmachem, pełni tylko funkcję pętli awaryjnej. Wjazd i wyjazd na pętlę odbywa się ulicą Startową, a sama końcówka jest oddalona od dotychczasowej lokalizacji przed przebudowy. W rejonie skrzyżowania ulicy Startowej z Fordońską uruchomiony został tymczasowy przystanek przesiadkowy autobusowo-tramwajowy, który jednak stracił tę funkcję po otwarciu tramwaju do Fordonu.

Wjazd na pętlę ...
Torowisko na ul...
Przed remontem ...
Przygotowane pe...
W tym miejscu p...
Gotowa przebudo...
Tory postojowe ...
Wyjazd z pętli ...

Pierwszym elementem nowej trasy tramwajowej, zlokalizowanym tuż za pętlą Wyścigowa, jest estakada nad torami stacji kolejowej Bydgoszcz Wschód. Na wiadukcie zaplanowano przystanki, z których zaprojektowano bezpośrednie zejście na perony kolejowe. Za skrzyżowaniem z ulicą Startową rozpoczyna się najazd na estakadę. Zjazd z wiaduktu zaplanowano przy ulicy Lewińskiego, już po drugiej stronie torów kolejowych. Mimo prowadzenia prac od wielu miesięcy, w lutym 2015 roku brakowało kilku przęseł pomiędzy filarami. Również na rampach najazdowych na estakadę trwały dopiero przygotowania do wylewania płyt żelbetowych pod przyszłe torowisko.

Początek powsta...
Trwa budowa est...
Budowa najazdu ...
Brakujące przęs...
Przygotowane mi...

Za estakadą nowa trasa tramwajowa prowadzi wzdłuż ulicy Lewińskiego i Akademickiej, kilkukilometrowym odcinkiem przez las. W tym miejscu przygotowano już torowisko, które oczekuje na podbicie i powieszenie sieci trakcyjnej.

Położone torowi...
Gotowe słupy cz...
Ciąg dalszy tor...
Powstająca tras...
Widok w kierunk...

W rejonie skrzyżowania z ulicą Korfantego zaplanowano lokalizację kolejnej pętli awaryjnej. Dotychczas wykonano rozjazdy, ale sama pętla jest jeszcze w fazie budowy. Następnie tory biegną do kolejnego skrzyżowania i skręcają w lewo w ulicę Andersa, mijając po drodze ulicę Wyzwolenia. Również na tym odcinku szyny zostały już zbudowane za wyjątkiem krótkich przejazdów.

Powstające toro...
Torowisko w uli...

Trzecia pętla tramwajowa, praktycznie zrealizowana, zbudowana została w rejonie ulicy Piłsudskiego. Na dalszym odcinku wzdłuż alei Andersa także wykonano już torowisko, niemniej im bliżej pętli końcowej Łoskoń, tym więcej pozostało jeszcze do zrobienia. W rejonie ulicy Geodetów trwają prace związane z przygotowaniem podtorza.

Tory w rejonie ...
Wszystkie pętle...
Pętla przy ulic...

Po przecięciu ulicy Geodetów, nowa trasa tramwajowa biegnie kilkusetmetrowym odcinkiem do końcowej pętli Łoskoń, która będzie również pełnić funkcję mini zajezdni tramwajowej. Na terenie pętli wykonano już większość rozjazdów, ale nie wszystkie roboty zostały ukończone. Obecnie trwa budowa jednotorowego zadaszonego kanału do przeglądu tramwajów. Sama pętla oddalona jest od zabudowań i zakładów przemysłowych. Z tego względu przypominać będzie również nieco oddaloną od osiedli ludzkich pętlę Franowo w Poznaniu.

Prace ziemne na...
Tory odstawcze ...
Powstająca pętl...
Budowane tory o...
Wjazd na pętlę ...
Końcowy odcinek...
Miejsce planowa...


 

Kolejne fotografie budowy trasy tramwajowej na Fordon wykonane zostały w dniu 17 czerwca 2015 roku. Do zakończenia inwestycji pozostało już mniej niż pół roku. W związku z tym, roboty na całym odcinku postępują do przodu z dużą intensywnością. Estakada nad stacją kolejową Bydgoszcz Wschód, będąca pierwszym elementem nowej trasy tramwajowej, jest już właściwie gotowa. Trwają prace przy wylewaniu podbudowy żelbetowej pod torowisko na rampie najazdowej od strony miast. Niedługo w rejonie tym powinien rozpocząć się montaż szyn. Tuż obok natomiast tramwaje korzystają jeszcze z dopiero co przebudowanej pętli Wyścigowa, która jednak przestanie być liniowo eksploatowana po oddaniu tramwaju do Fordonu.

Wjazd na estaka...
Prace na estaka...
Pętla Wyścigowa...
Powstający naja...
Tramwaj jeszcze...
Widok na powsta...
Nowa pętla Wyśc...
Powstająca esta...
Gotowa podbudow...

Na dalszym odcinku, już za estakadą, torowisko zostało praktycznie w całości ułożone i podbite. Brakuje jedynie krótkiego odcinka torów na ulicy Lewińskiego, tuż za zjazdem z wiaduktu, a także przy pętli w rejonie ulicy Korfantego. Wybudowano większość peronów przystankowych. Trwa montaż sieci trakcyjnej.

Brakujący fragm...
Ulica Lewińskie...
Gotowy peron pr...
Gotowe torowisk...

Na pętli awaryjnej przy ulicy Korfantego trwa układanie torowiska oraz montaż słupów trakcyjnych. Widoczne są już położone trzy przyszłe tory postojowe. 

Wjazd na pętlę ...
Budowa torów po...
Widok ogólny na...
Trzy tory posto...
Zwrotnice zjazd...
Tor służący do ...
Zatoka autobuso...

Na kolejnym fragmencie trasy stan inwestycji również jest bardzo mocno zaawansowany. Torowisko jest ułożone, natomiast słupy trakcyjne czekają na sieć.

Nowe torowisko ...
Rejon skrzyżowa...
Przejazd przez ...
Przystanek w ul...
Torowisko w uli...

Kolejna pętla zlokalizowana na trasie, przy ulicy Piłsudskiego, służyć będzie do zawracania części pociągów tramwajowych. Także tu prace są mocno zaawansowane. Poza torowiskiem, powstały już perony dla pasażerów oraz sieć trakcyjna. Do wykonania pozostały już więc właściwie tylko roboty porządkowe.

Wjazd na kolejn...
Perony przystan...
Pętla w całej o...

Stan zaawansowania prac na odcinku pomiędzy dwiema ostatnimi pętlami nie odbiega znacząco od wcześniej prezentowanych fragmentów powstającej trasy. Także tu torowisko jest już praktycznie gotowe i stoją słupy trakcyjne, które czekają na powieszenie sieci.

Wąskotorowa pod...
Przejazd przez ...
Przejazd przez ...
Przejazd przez ...
Przejazd przez ...

Coraz ciekawiej robi się również na pętli końcowej przy ulicy Geodetów. Przypomnijmy, że poza pętlą powstaje tu mini zajezdnia z małym zapleczem technicznym. Zakończono już prace torowe za wyjątkiem toru prowadzącego do budynku, w którym odbywać się będą przeglądy techniczne tramwajów. Wybudowano szkielet obiektu, trwa realizacja kanału wewnątrz przyszłej hali. Niedługo powinny zakończyć się prace przy zadaszeniu i montażu ścian bocznych budynku.

Wjazd na pętlę ...
W tym miejscu b...
W tym miejscu p...
Powstająca zaje...
Budowa hali prz...
Tory postojowe ...
Budowa infrastr...


 

W dniu 16 stycznia 2016 roku oficjalnie uruchomiona została licząca 9,5 kilometra trasa tramwajowa do dzielnicy Fordon. Liniowe tramwaje rozpoczęły kursowanie od wczesnych godzin rannych. Natomiast oficjalne otwarcie z udziałem Prezydenta Bydgoszczy Rafała Bruskiego, miało miejsce na pętli na pętli Korfantego o godzinie 12:00. Uroczystość ściągnęła na miejsce tysiące mieszkańców, co nie powinno dziwić. Nie licząc odbudowy olsztyńskiej sieci tramwajowej, zakończono bowiem największą inwestycję tramwajową w Polsce. Sieć bydgoskich tramwajów zwiększyła się o około 23%. Na nowym odcinku powstało 13 par przystanków: Wyścigowa, Bydgoszcz Wschód, Rejewskiego, Romanowskiej, Przylesie, Kaliskiego UTP, Igrzyskowa, Kleeberga, Bajka, Wolna, Niepodległości, Gieryna, Łoskoń.

Oficjalne otwar...
Na otwarciu poj...
Skład 2x805Na n...
Widok na nowe t...
PESA 122NaB num...
Wagon 805Na - 3...

Liczący około 70 tysięcy mieszkańców Fordon, w końcu doczekał się tramwajowego połączenia z centrum Bydgoszczy, a także z innymi rejonami miasta. Do obsługi trasy skierowano cztery linie tramwajowe, które od samego początku cieszą się bardzo wysoką frekwencją. Wszystkie linie kursują z częstotliwością co 20 minut. Tylko linia numer 5 w godzinach szczytu pojawia się na przystankach co 10 minut. Tramwaje na nowej trasie pojawiają się więc na przystankach co około 4-5 minut.

 

Trasa na Fordon miała być oddana do użytku jeszcze w 2015 roku. Ostateczny termin rozpoczęcia eksploatacji opóźnił się ze względu na brak wagonów tramwajowych. Dopiero w styczniu 2016 roku bydgoska PESA dostarczyła 12 wagonów Swing 122NaB, które były niezbędne do obsługi nowej trasy. Niskopodłogowe tramwaje skierowano na pojedyncze brygady linii numer 3, 5 i 10. Reszta pociągów obsługiwana jest przez składy 2x805Na. Na linię numer 7 zdecydowano się wysłać wagony 805Na solo, jednak szybko podjęto decyzję o zastąpieniu części z nich składami dwuwagonowymi.

 

Podstawową linią tramwajową obsługująca trasę fordońską jest piątka, która łączy Łoskoń, a więc pętlę końcową nowej trasy z pętlą Rycerska, położoną w pobliżu głównego dworca kolejowego.

 

Drugą ważną linią tworzącą trzon komunikacji fordońskiej jest linia 3, kursująca na trasie  Łoskoń - Wilczak. Linie numer 3 i 5 na znacznej długości pokrywają się, pokonując razem aż 26 przystanków, rozdzielając się dopiero na przystanku Garbary w centrum Bydgoszczy. Linia numer 3 pokonuje jeszcze 10 kolejnych przystanków, dojeżdżając do pętli Wilczak, najbardziej wysuniętej na zachód od centrum miasta.

 

Linie 7 i 10 stanowią uzupełnienie dwóch wspomnianych wcześniej linii, kursując w ograniczonym wymiarze czasowy i krótszej trasie do pętli Niepodległości, oddalonej od końcówki Łoskoń o dwa przystanki. Linia numer 7 kursuje na pętle Kapuściska, omijając centrum miasta. Linia numer 10, po kilkudziesięciu latach powróciła na ulice Bydgoszczy i kursuje obecnie do pętli Las Gdański.

 

Licząca 9,5 kilometra trasa na Fordon rozpoczyna się w rejonie przebudowanej pętli Wyścigowa, na której dotychczas zawracały wszystkie linie tramwajowe, a obecnie pełni jedynie funkcję rezerwową. Mimo to zbudowana została z dużym rozmachem. Posiada trzy długie tory postojowe oraz dodatkowy tor techniczny. Obecnie cała ta infrastruktura nie jest wykorzystywana i raczej nie należy spodziewać się w przyszłości zmiany w tym względzie.

Nieczynna obecn...

Już na początku trasy zlokalizowano najciekawszy obiekt na trasie, którym jest imponujący wiadukt nad torami stacji kolejowej Bydgoszcz Wschód wraz ze znajdującym się na jego szczycie zadaszonym przystankiem tramwajowym, noszącym nazwę Dworzec Wschód i w pełni zintegrowany z położoną poniżej stacją kolejową. Perony tramwajowe i kolejowe połączone są czterema windami oraz klatkami schodowymi, umożliwiając szybkie i swobodne przesiadki pomiędzy poszczególnymi środkami transportu szynowego.

Skład 2x805Na n...
Tramwaj linii 1...
Wieczorne zdjęc...

Za przystankiem Dworzec Wschód znajduje się najbardziej klimatyczny odcinek. Na długości około 2 kilometrów nie ma żadnego przystanku tramwajowego, a torowisko prowadzi przez las.  Dzięki temu tramwaje mogą osiągnąć tu prędkość nawet 70km/h.

PESA 122NaB num...
Skład 2x805Na n...
Wagon 805Na num...

Kolejnym istotnym elementem na trasie jest druga pętla techniczna, zlokalizowana przy ulicy Korfantego. Posiada ona trzy tory do zawracania i ma być używana tylko okazjonalnie. Na razie odbyła się tu uroczystość oddania do eksploatacji trasy na Fordon.

Wjazd na pętlę ...

Następna pętla na trasie nosi nazwę Niepodległości. Swoje trasy kończą tu linie numer 7 i 10. Końcówka posiada dwa tory postojowe, a wjazd możliwy jest z obu stron trasy Fordońskiej.

Rejon pętli Nie...
Pętla Niepodleg...

Nowa trasa tramwajowa kończy się pętlą i małą zajezdnią, zlokalizowaną na osiedlu Łoskoń. Cały teren jest ogrodzony, dzięki czemu tramwaje mogą tu bezpiecznie nocować. Przystanki dla wysiadających i wsiadających zlokalizowano natomiast nieco dalej, w rejonie skrzyżowania z ulicą Geodetów. Końcowy odcinek trasy tramwaje pokonują więc bez pasażerów. Co ciekawe, układ torowy na pętli pozwalał na oddzielenie funkcji obsługi pasażerów od części technicznej. Ostatecznie jednak zrezygnowano z tego rozwiązania, odcinając zupełnie całą pętlę wraz z torami postojowymi i halą do obsługi codziennej.

Tramwaje oczeku...
Mała zajezdnia ...
         

Na całej trasie Fordońskiej na przystankach przygotowano tablice dynamicznej informacji pasażerskiej. W pierwszych dniach funkcjonowania nowej trasy trwały jeszcze prace związane z uruchamianiem całego systemu. W ramach inwestycji przebudowano również 14 skrzyżowań, z których część wyposażona została w sygnalizacje świetlne, które docelowo zapewniać mają pierwszeństwo dla tramwajów. Niestety, priorytet w pierwszych dniach po uruchomieniu jeszcze nie działał, skutkując opóźnieniami w przejeździe. Założone rozkładowe czasy przejazdu były więc trudne do osiągnięcia przez prowadzących tramwaje. Problemy te nie zniechęciły jednak pasażerów, którzy tłumnie zaczęli korzystać z tramwajów, porzucając dotychczasowe linie autobusowe.

 

Budowa linii tramwajowej do Fordonu wraz z zakupem taboru kosztowała ponad 437 mln złotych, przy czym 351 mln złotych uwzględnionych zostało jako koszty kwalifikowane. Ostateczne dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wyniosło 80%, co przekłada się na kwotę 281 mln złotych. Prace zrealizowane zostały przez konsorcjum złożone z firm „Gotowski” Budownictwo Komunikacyjne i Przemysłowe sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Robót Mostowych „Mosty Łódź” SA, Feroco S.A., Przedsiębiorstwo Inżynieryjnych Robót Kolejowych „TOR-KRAK” sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Kobylarnia SA oraz czeskiej spółki Metrostav a.s., które wyceniły swoje usługi na kwotę 290 mln złotych. Pozostałą część pieniędzy pochłonął zakup 12 nowych, pięcioczłonowych tramwajów niskopodłogowych PESA 122NaB Swing.

Tablice informa...
Komunikat o pla...


 

W 1953 roku w ciągu 9 miesięcy w południowych dzielnicach Bydgoszczy powstała sieć torowisk o długości 23 kilometrów, czyli tak zwana Trasa Brda. Zrealizowano wówczas połączenia do pętli Łęgnowo, Glinik i Kapuściska wraz z budową zajezdni tramwajowej. Po ponad pół wieku, historia niemal się powtórzyła. Bydgoszcz znów zdecydowała się na znaczące powiększenie posiadanej sieci tramwajowej wraz z budową małej zajezdni, a inwestycja zakończyła się sukcesem. 

 

Tramwaj na Fordon dopiero co został oddany do użytku, a władze Bydgoszczy już przygotowują się do budowy niezwykle ważnego łącznika tramwajowego pomiędzy rondem Bernardyńskim a rondem Kujawskim. Kilkusetmetrowy odcinek o sporej różnicy w nachyleniu terenu będzie mieć istotny wpływ na układ i szybkość poruszania się tramwajami po Bydgoszczy. Obecnie linia numer 2 z przystanku Rynek Zbożowy (zlokalizowany przy rondzie Bernardyńskim) musi pokonać dwanaście przystanków, co zajmuje 22 minut, aby dotrzeć na rondo Kujawskie. Po wybudowaniu nowego odcinka, czas przejazdu skróci się do 2 minuty, a do pokonania będzie tylko jeden przystanek. Wartości te najlepiej oddają, jak bardzo potrzebna jest budowa tego odcinka i jak trudno uwierzyć, że przez tyle lat on nie powstał. Dzięki inwestycji, mieszkańcy osiedli położonych wzdłuż ulicy Wojska Polskiego będą mieli centrum miasta dosłownie na wyciągnięcie ręki.

Skład linii 2 n...
We względu na b...
Wzniesienie wzd...
Widok na Rondo ...


 

Piętnaście miesięcy po uruchomieniu trasy tramwajowej na Fordon zdecydowanie można potwierdzić, że realizacja tej inwestycji była kluczową dla rozwoju systemu transportu w Bydgoszczy. Przejazd liczącej 9,5 kilometra trasy jest bardzo sprawny ze względu na niemal całkowite wydzielenie torowiska tramwajowego od pozostałego ruchu. Nowa linia od początku cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem pasażerów. Do tego stopnia, że konieczne było wzmocnienie oferty przewozowej. I tak od dnia 28 maja 2016 roku zwiększono częstotliwość kursowania linii 7 z 20 do 10 minut w godzinach szczytu.

 

Impuls & PSMKMS

Imponujący zada...
Zmodernizowana ...
Tramwaj linii 5...
Pętla Niepodleg...
Tramwaj linii 3...
Pętla i zajezdn...

Komentarze  

 
+14 #3 Wojtass 2015-04-09 07:40
W Bydgoszczy na pętli awaryjnej budują 3 tory postojowe a u nas na Czerwonych Makach zaoszczędzili tak, że przez to codziennie jest bałagan z kolejnością odjazdów...
 
 
+4 #2 Pitek_Antrop 2015-04-07 08:47
A nie planują tam linii tramów łączącej Bydgoszcz z Toruniem ?
 
 
+3 #1 krzychu21 2015-04-06 22:17
Cytat:
Budowa nowego odcinka powiązana jest z zakupem 12 nowych, pięcioczłonowych tramwajów niskopodłogowych PESA Twist
Swing, a nie Twist :-)
 

Zaloguj się, aby dodawać komentarze.

Zdjęcie tygodnia

Zaloguj się

Odwiedza nas 113 gości oraz 0 użytkowników.