Grudziądz
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje w Polsce
- Kategoria: Grudziądz
- Opublikowano: sobota, 13, maj 2023 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 16589
Grudziądz jest najmniejszym polskim miastem, w którym funkcjonuje sieć tramwajowa. Jest ona również najmniejszą w naszym kraju. Tutejsze tramwaje, poruszające się po torach o rozstawie 1000 mm i długości 9 kilometrów, wciąż przejeżdżają przez wąskie ulice centrum, zatrzymując się między innymi przy Rynku Głównym.
Pierwsza linia tramwaju konnego w Grudziądzu uruchomiona została w dniu 13 czerwca 1896 roku na trasie Dworzec - Tarpno. Trzy lata później, na ulice miasta wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne. W 1911 roku rozpoczęto budowę drugiej linii z Dworca w kierunku południowym. Przez następne lata trasa ta była stopniowo wydłużana aż do osiedla Mniszek, gdzie tramwaje kursowały w latach 1978 - 1979. Później jednak torowisko skrócono do pętli Południowa. W 1996 roku linia ponownie została wydłużona, ale w kierunku południowo-zachodnim, do obecnej pętli Rządz.
Najtragiczniejszym zdarzeniem w ponad stuletniej historii grudziądzkich tramwajów był pożar zajezdni, do którego doszło 5 września 1993 roku, około godziny 5 nad ranem. Jego powodem najprawdopodobniej było zwarcie instalacji elektrycznej. W wyniku pożaru, spaleniu uległo aż 11 wozów czyli ponad 1/3 posiadanego taboru oraz wagon techniczny. Tramwaje na kilkanaście dni zniknęły z ulic miasta. Dziś pracownicy tutejszej zajezdni mimo wszystko dobrze wypowiadają się o pożarze. Jeszcze w 1993 roku podjęto bowiem decyzję o odbudowie obiektu i zakupie nowego taboru. Pozwoliło to więc na zupełną odnowę infrastruktury zajezdni. Ponadto, miasto wzbogaciło się o 6 nowych wagonów 805Nb, które pierwotnie trafiły do Warszawy. Uroczyste otwarcie odbudowanej zajezdni nastąpiło w dniu 4 sierpnia 1994 roku.
Z uwagi na niezbyt rozbudowaną sieć tramwajową, w mieście mogą być uruchamiane trzy linie, kursujące po następujących trasach: linia 1 Tarpno - Dworzec, linia 2 Tarpno - Rządz, linia 3 Rządz - Dworzec.
Linia numer 1 jeszcze kilka lat temu normalnie kursowała po ulicach miasta, poruszając się po najstarszej trasie, otwartej w 1899 roku. Obecnie jednak pozostaje zawieszona.
Dwójka jest jedyną linią, która funkcjonuje w mieście w normalnych warunkach, kursując z częstotliwością co 10 minut. Jej trasa prowadzi ze starych osiedli położonych w dzielnicy Tarpno przez ścisłe centrum, w tym rynek, do położonych na południu miasta dzielnic przemysłowych i dużych osiedli mieszkaniowych w dzielnicy Rządz.
Linia numer 3 uruchamiana jest wyłącznie w przypadku prowadzenia prac torowych na odcinku do pętli Tarpno. W takich sytuacjach linia numer 2 zostaje zawieszona.
Taki układ tras powoduje, że w normalnych warunkach ponad kilometrowy odcinek od dworca do ulicy Toruńskiej służyć wyłącznie do przejazdu pociągów wyjeżdżających lub zjeżdżających do zajezdni. Na chwilę obecną nie planuje się bowiem przywrócenia do normalnej eksploatacji linii numer 1.
Grudziądz posiada tylko jedną zajezdnię tramwajową, która pamięta początki powstania tramwaju konnego w mieście. Sama hala zbudowana została w 1912 roku. W 1993 roku obiekt ten uległ spaleniu, jednak odbudowano go już w 1994 roku. Zajezdnia mieści się na przeciw dworca PKP. Tramwaje wjeżdżają na teren zajezdni przodem, natomiast wyjazd odbywa się tyłem na pobliski trójkąt, który służy do zawracania. Wcześniej w tym miejscu swoją trasę kończyła również linia numer 1. Pozostałe trzy końcówki, czyli Tarpno, Rządz i Południowa, wyposażone są w tradycyjne pętle do zawracania.
Grudziądzką sieć tramwajową obsługuje Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. Tramwaje, tak jak przed stu laty, kursują po torach o szerokości 1000 mm. Sieć liczy 9 kilometrów długości i jest najmniejszą w naszym kraju. Miasto w 2023 roku posiadało 22 wagony tramwajowe w tym: 2 zmodernizowane wozy 805Na, 4 zmodernizowane wozy 805Nb, 6 gruntowanie przebudowanych w 2010 roku w ZNTK Mińsk Mazowiecki i PESA Bydgoszcz wozów, w tym 4 typu 805Na MM i 2 typu 805Na MMD, tworzących w sumie trzy składy.
Zbiór taboru w 2010 roku uzupełniło 10 używanych wozów GT8 z Krefeld. Pojazdy te posiadają jednolite, pomarańczowo-czerwone barwy, dzięki czemu prezentują się całkiem nieźle. Dodatkowo, wyposażone zostały w zestawy wyświetlaczy zewnętrznych oraz zewnętrzny monitoring. W 2023 roku kursowało ich 6 sztuk.
Najnowszy tabor stanowią 4 wagony Modertrans Moderus Beta, zakupione w 2022 roku. Są to pierwsza fabrycznie nowe, niskopodłogowe wagony tramwajowe w Grudziądzu. Miasto było zresztą ostatnim w naszym kraju, które zdecydowało się pozyskać w dwudziestym pierwszym wieku tabor dostosowany do potrzeb osób o ograniczonych możliwościach ruchowych.
Jeszcze kilka lat temu w mieście eksploatowane były używane wozy GT6, w tym 2 sztuki z Mannheim, 4 sztuki jednokierunkowe i 2 sztuki dwukierunkowych z Würzburga. Sprowadzono je do miasta pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Pozostawały w eksploatacji do 2010 roku. Część z tych pojazdów została następnie odkupiona przez Tramwaje Podmiejskie z Łodzi. Pozostałe natomiast skasowano.
Zbiór taboru zamyka jeden wagon techniczny, czyli pług przerobiony z wozu typu 2N2.
Grudziądzkie tramwaje po 2010 roku zaczęły powoli wychodzić z zastoju. Proces ten trwał ponad dekadę. Z pomocą przyszły tu Fundusze Europejskie, dzięki którym przeprowadzono proces modernizacji sieci tramwajowej. Najważniejsze prace zrealizowano na najstarszym odcinku sieci, prowadzącym od skrzyżowania alei 23 Stycznia z ulicą Toruńską, przez centrum do pętli Tarpno. Cała trasa na przełomie 2014 i 2015 roku przechodziła generalny remont włącznie z pętlą. Przebudowie poddano wówczas odcinki jednotorowe za wyjątkiem wąskich uliczek w centrum, gdzie z uwagi na brak wystarczającego miejsca zamiast odcinków jednotorowych wyposażonych w zwrotnice, zastosowano sploty torowe. Takie rozwiązanie pozwoliło nie tylko obniżyć koszty eksploatacji torowiska, ale sprawiło, że będzie ono mogło być znacznie dłużej eksploatowane. Prace prowadzone również na południowym odcinku sieci do pętli Rządz, gdzie wyremontowano najbardziej newralgiczne odcinki torów, szczególnie na łukach, a także zlikwidowano odcinki jednotorowe.
W styczniu 2015 roku gotowe było już torowisko prowadzące przez Stare Miasto w kierunku pętli Tarpno. Wciąż jednak brakowało sieci trakcyjnej, natomiast na przystankach przygotowane były słupy pod tablice informacji pasażerskiej.
Inną niezwykle ważną inwestycją jest budowa Centrali Nadzoru Ruchu na terenie zajezdni tramwajowej. W ramach tej inwestycji wprowadzono pełny nadzór nad ruchem tramwajów, monitorowanie potoków pasażerskich i zdarzeń komunikacyjnych. Dodatkowo, dzięki wyposażeniu w autokomputery z GPS pociągów tramwajowych, uzyskały one priorytet na sygnalizacjach świetlnych. W tramwajach zainstalowano również systemy służące do zliczania pasażerów. Natomiast na przystankach pojawiły się tablice dynamicznej informacji pasażerskiej.
W kolejnej perspektywie budżetowej Unii Europejskiej w latach 2020 - 2023 prowadzono dalsze prace przy infrastrukturze torowej, głównie na południową fragmencie sieci. Zakupiono też pierwsze 4 niskopodłogowe wagony Modertrans Moderus Beta. Biorąc pod uwagę, że kursująca po trasie trasie Tarpno - Rządz linia 2 obsługiwana jest przez osiem brygad, pozwoliło to na obsługę większości kursów przez tabor nowy lub zmodernizowany.
Wszystkie te inwestycje sprawiły, że grudziądzkie tramwaje zmieniły się nie do poznania. Jednocześnie jednak zachowany został ich unikalny charakter dzięki pozostawieniu sieci tramwajowej na wąskich uliczkach centrum miasta, w tym na Rynku Głównym. Prowadzona modernizacja sieci zakończyła się w 2023 roku.
PSMKMS & Impuls
Komentarze
A w tej dyspozytorni to na ekranie można zauważyć gdzie dokładnie na planie miasta i jaki wagon znajduje się w ruchu.