Trolejbusy w Europie
Słowacja - Bańska Bystrzyca
- Nadrzędna kategoria: Trolejbusy
- Kategoria: Trolejbusy w Europie
- Opublikowano: niedziela, 18, sierpień 2019 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 1056
Bańska Bystrzyca położona jest w środkowej Słowacji, około 165 kilometrów na północny-wschód od stolicy kraju, Bratysławy. Ukryta w kotlinie Bańskobystrzyckiej, oprócz swojej funkcji przemysłowej, dziś jest również nowoczesnym ośrodkiem miejskim. W Bańskiej Bystrzycy funkcjonuje druga najmłodsza sieć trolejbusowa na Słowacji.
Licząca obecnie około 80 tysięcy mieszkańców Bańska Bystrzyca zapisała się w historii jako miejsce Słowackiego Powstania Narodowego, które wybuchło tu 29 sierpnia 1944 roku. Dla upamiętnienia tamtych wydarzeń, w mieście powstał Pomnik-Muzeum. W Bańskiej Bystrzycy funkcjonuje też wiele zakładów przemysłowych. Po II wojnie światowej przeprowadzono tu bowiem gwałtowną industrializację. Powstały wówczas między innymi zakłady energetyczne i elektrotechniczne, a także huta. Obecnie miasto zmienia swoje oblicze dzięki dynamicznemu rozwojowi handlu i usług. Od 1992 roku działa tu Uniwersytet Mateja Bela.
Położona w kotlinie Bańska Bystrzyca wprost idealnie nadaje się do obsługi przez sieć trolejbusową. Pierwsze plany wprowadzania tego środka transportu pojawiły się w mieście jeszcze w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Rozważano wówczas nawet utworzenie trolejbusowego połączenia międzymiastowego do Rużomberka. Na realizację planów trzeba było czekać blisko pół wieku. Do pomysłu uruchomienia sieci trolejbusowej powrócono bowiem w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Jedną z pierwszych, podjętych wówczas decyzji, była ta o przetestowaniu po raz pierwszy w Czechosłowacji zasilania sieci trolejbusowej napięciem o wartości 750V. W pozostałych miastach stosowano wówczas niższe napięcie o wartości 600V.
W 1988 roku na ulice Bańskiej Bystrzycy wyjechały pierwsze trolejbusy Škoda 14Tr i przegubowe Škoda 15Tr, przystosowane do wyższego napięcia. Po przeprowadzeniu serii jazd próbnych, w dniu 24 sierpnia 1989 roku uruchomiono regularne przewozy. Niedługo później dokonano reformy numeracji linii, tak aby najniższe numery wykorzystywane były przez linie trolejbusowe. Linie autobusowe oznaczane są odtąd od numeru 21. Do 1994 roku udało się zrealizować praktycznie całą istniejącą sieć trolejbusową w mieście. Dalszy jej rozwój powstrzymało ograniczenie państwowych dotacji. W tym czasie utworzono przede wszystkim połączenie głównego dworca kolejowego, położonego we wschodniej części miasta, do zajezdni zlokalizowanej na południu Bańskiej Bystrzycy. Trolejbusy obsługują też osiedla położone na zboczu gór w północno-zachodniej części miasta. Ostatni nowy odcinek powstał na przełomie 2004 i 2005 do hipermarketu Tesco. Niestety, do dziś nie udało się zbudować sieci trolejbusowej do kilku ważnych osiedli, zlokalizowanych zwłaszcza w północnej części miasta.
Początek dwudziestego pierwszego wieku nie był łaskawy dla trolejbusów w Bańskiej Bystrzycy. Ograniczanie środków finansowych przyczyniło się do zmniejszenia liczby kursów i w konsekwencji do ograniczenia liczby pasażerów. W mieście do dziś funkcjonuje specyficzny układ, w którym sieć trolejbusowa obsługiwana jest przez Dopravný podnik mesta Banská Bystrica, natomiast sieć autobusowa przez międzymiastowego przewoźnika autobusowego - pierwotnie był to ČSAD Banská Bystrica. W 2005 roku postanowiono przekazać wszystkie przewozy wybranemu w przetargu przewoźnikowi. Zwycięzcą postępowania okazała się firma SAD Zvolen, która po przejęciu przewozów postanowiła zrezygnować z eksploatacji trolejbusów, zastępując je autobusami. Mieszkańcy zdecydowanie zaprotestowali przeciwko takiemu rozwiązaniu, zwłaszcza że w wielu przypadkach komfort podróży jeszcze bardziej się pogorszył. Władze miasta szybko dostrzegły swój błąd, jednak naprawa całej sytuacji trwała blisko dwa lata. Trolejbusy zniknęły z ulic Bańskiej Bystrzycy 1 stycznia 2006 roku, natomiast ich stopniowy powrót rozpoczął się od 10 listopada 2007 roku.
Po 2010 roku nastąpił zdecydowanie lepszy czas dla trolejbusów w Bańskiej Bystrzycy. Przede wszystkim rozpoczęła się wymiana taboru. Zakupiono 20 trolejbusów Škoda 30Tr SOR oraz 3 przegubowe trolejbusy Škoda 31Tr SOR. Najmłodszymi pojazdami eksploatowanymi w mieście są dwa trolejbusy SOR TNB 11 pochodzące z 2016 roku. Z zewnątrz w niewielkim stopniu różnią się one od wozów Škoda 30Tr SOR. Dostawy nowego taboru sprawiły, że spośród pierwotnie eksploatowanych 7 trolejbusów Škoda 14Tr i 29 przegubowych Škoda 15Tr, dostępne pozostały pojedyncze egzemplarze, które jednak od 2015 roku praktycznie nie wyjeżdżają na ulice miasta. Pierwszy trolejbus Škoda 14Tr pełni obecnie funkcję nauki jazdy. Wraz z pierwszym przegubowym wozem Škoda 15Tr, planowany jest do pozostawienia jako pojazd muzealny.
Obecnie po Bańskiej Bystrzycy kursuje 8 linii oznaczonych numerami od 1 do 8. Najczęściej jeździ linia 1 z częstotliwością co 10 - 15 minut. Pozostałe linie mają bardzo różne częstotliwości, jeżdżą raz na godzinę, a nawet rzadziej. Układ linii, pomimo niezbyt rozległej sieci, jest skomplikowany. Większość z nich dociera jednak w rejon dworca kolejowego. Długość całej sieci wynosi 15 kilometrów.
Wybierając się do Bańskiej Bystrzycy warto pamiętać o specyficznej formie opłaty za przejazd. Wprowadzono tu bowiem na pełną skalę bilet elektroniczny. U kierowcy dostępne są tylko bilety jednoprzejazdowe. Pozostałe bilety, w tym 24-godzinne, można nabyć poprzez spersonalizowaną kartę elektroniczną, aplikację na telefon lub wysyłając SMS. Dla osób spoza Słowacji, wybierających się do Bańskiej Bystrzycy na jeden dzień, taka dostępność biletów nie stanowi może problemu nie do rozwiązania, jednak zmusza co najmniej do konieczności podjęcia stosownych przygotowań przed rozpoczęciem podróży po mieście.
